Een goede school is goud waard

Scholen van UP4S bieden leerlingen in Bukumansimbi perspectief.

Egbert Fokkema en Albert Bosscha reisden tien dagen rond in Oeganda. Ze spraken er met leerlingen, lokale medewerkers, onderwijzers, scholieren, met predikanten en priesters. En met Sylvia Mbabazi, die er een school stichtte.

Uit “onvoorwaardelijke liefde” hebben de Oegandese Sylvia Mbabazi en haar Nederlandse echtgenoot Frank Rus in 2003 de stichting UP4S (‘Kom op voor ons’) opgericht. Sylvia had in haar thuisland zelf een goede schoolopleiding genoten, maar dat gold niet voor veel dorpsgenootjes in Bukomansimbi.

Omzien naar kansarme kinderen en hen metterdaad in de gelegenheid stellen zich door goed onderwijs op te werken naar een goede baan en toekomst, wordt dankzij dit initiatief werkelijkheid voor honderden kinderen van de Kidsgear-basisschool. De Kidsgear-school, opgericht in 2006, telt momenteel negen groepen. Van onderaf komen daar ieder jaar kleuterklassen bij. In deze klassen worden ook kinderen toegelaten uit kansarme gezinnen. Kinderen die opgroeien met een alleenstaande moeder, kinderen uit armere buurten, van wie de ouders geen schoolgeld, onderdak in de slaapzaal of schooluniform kunnen betalen, zijn ook welkom. De school heeft een christelijke identiteit, maar ook moslimkinderen of leerlingen met een andere religie zijn welkom. Iedereen krijgt gelijke kansen, ongeacht afkomst, armoede of rijkdom, talent of geloofsovertuiging. Iedere vrijdag zijn er bijeenkomsten waar Songs of Praiseworden gezongen en Bijbelgedeelten gelezen en waar wordt gebeden. Ouders die de kosten van school wél kunnen betalen, moeten dit zelf doen.

Een andere regel is dat kinderen zich moeten gedragen op school. Spijbelen of onhebbelijke uitingen jegens leraren of schoolleiding worden niet getolereerd. Met goede leerprestaties kun je naar het vervolgonderwijs. De kinderen worden regelmatig getoetst en voor leerlingen die uitblinken zijn er kansen op een goed betaalde baan zodat ze later kunnen helpen bij de ontwikkeling van medelandgenoten. Elkaar ‘belonen’ staat hoog in het vaandel van deze private school. Niet alleen de meest getalenteerde leerlingen krijgen kansen. Ook de kinderen die minder opvallen krijgen persoonlijke aandacht. Alle kinderen tellen mee is het devies. Motivatie, discipline, respect, waardering en resultaatgericht bezig zijn met studie en leskrijgen, zijn kernwoorden. De Kidsgear-basisschool is in de afgelopen jaren uitgebreid met een school voor voortgezet en praktijkonderwijs zodat kinderen die het goed hebben gedaan op de basisschool meteen kunnen doorstromen naar vervolgonderwijs.

De middelbare school kreeg de naam Hoys College (Hope for Youth). De leerlingen die op Hoys leskrijgen, werken intensief. Ondanks het feit dat de practica voor scheikunde, biologie of vakken als lassen, hout- en metaalbewerking minimaal zijn, is de inzet en ijver van studenten en docenten groot. Aan Kidsgearen Hoys College zijn 37 leraren verbonden. Het merendeel ervan woont in op de compound gebouwde, vrij simpele huizen. Een grote wens voor dit lopende jaar is om een ‘laboratorium’ te bouwen en in te richten. Op Aswoensdag stroomt de Rooms-Katholieke Kerk van Bukomansimbi overvol. Leerlingen van scholen, ouders en dorpsgenoten vieren samen in deze nog in aanbouw zijnde kerk het begin van de Vastentijd. Honderden mensen die geen plek meer kunnen krijgen in de kerk, beleven de korte liturgie mee vanaf buiten. Ook op woensdagen buiten de Veertigdagentijd om, gaan schoolkinderen vaak een uurtje naar de kerk.


Rondkomen
Van de 42 miljoen inwoners van Oeganda leeft ruim een derde onder de armoedegrens. Sinds 1986 wordt Oeganda geleid door president Museveni. Het levenspeil van dit Afrikaanse land, dat grenst aan Zuid-Soedan, Congo-Kinshasa, Rwanda, Kenia en Tanzania, is sinds het schrikbewind van Idi Amin en president Milton Obote aanzienlijk verbeterd. Maar mede door toename van het aantal inwoners en vluchteling-immigranten uit de buurlanden kunnen veel mensen nog steeds amper rondkomen, met name in de sloppenwijken en in de plattelandsgebieden. In de regio Bukomansimbi waar de Kidsgear-basisschool en het Hoys College van Up4S gevestigd zijn, bezochten we een aantal gezinnen. Van een van de gezinnen is de vader taxichauffeur. Hij werkt ergens anders en komt vrijwel nooit thuis, al of niet met wat geld. De moeder drinkt soms en loopt dan in het dorp rond. Een van de meisjes, die al op school zat, blijft daarom thuis en zorgt voor het jongste kind. Mede door de cultuur van ongelijkheid tussen mannen en vrouwen en van vreemdgaan, is het besmet geraken met hivaids nog een veelvuldig voorkomend euvel dat veel verdriet, pijn, armoede en eenzaamheid veroorzaakt. Velen durven zich niet te laten testen: ‘dan weet je het immers ook niet’. Alleenstaande moeders moeten vaak zien te overleven in een maatschappij die snakt naar liefde en geborgenheid. Rijke ‘suikerooms’ maken soms misbruik van de onschuld van jonge meisjes. Met alle gevolgen van dien.


Sleutelwoorden
Door ontmoetingen, de talloze foto’s, gesprekken, interviews en filmpjes is onze wens dat ouders, kerkleden en donoren in deze Veertigdagentijd extra gestimuleerd zullen worden in het in praktijk brengen van ‘onvoorwaardelijke liefde’, zoals ons door Jezus Christus is voorgedaan. De kinderen, de studenten, de staf en het personeel van de scholen van UP4S in Bukomansimbi hebben ons laten zien wat ‘onvoorwaardelijke liefde’ voor hen betekent in de praktijk. Treffend is dat de Protestantse Kerk dit thema als sleutelwoorden gebruikt in de Veertigdagentijd 2018!