In de Bijbel is Jubal de stamvader van allen die kunst maken. Dit jaar neemt elke scribent u mee naar een boek, film, muziekstuk of ander kunstwerk dat haar of hem inspireert. Deze keer schrijft ds. Trijnie Plattje over The Hour of the Wolf, een tentoonstelling van beeldhouwer Lotta Blokker.
In de tentoonstelling van The Hour of the Wolf neemt Lotta Blokker (1980, Amsterdam) ons mee op een nachtelijke reis langs de gevoelens van de slapelozen. Ze toont ons haar ontmoetingen tijdens het wolfsuur, als de wereld zich nog in nevelen hult en de nacht probeert dag te worden. In de schemering van de dageraad groeit de belofte van een nieuwe morgen.
Lotta Blokker heeft zelf last van slapeloze nachten. Ze woont, studeert en werkt in Florence. Op één van die nachten besluit ze te gaan lopen door de stad. En ziet tot haar verwondering hier en daar lichten branden. Ze doet een voor haar essentiële ontdekking. Ze is niet de enige die niet kan slapen! Het is het begin van de beeldenreeks The Hour of the Wolf. Negen, levensechte beelden van mensen, persoonlijkheden. Ieder met zijn of haar eigen angsten, geluksmomenten, nachtmerries en dromen. Blokker bouwt haar beelden op uit lagen klei rond een geraamte van ijzer. Ze maakt nooit foto’s van haar modellen. Ze probeert in haar werk dicht bij de ander te komen, maar ook om zichzelf niet te verloochenen. “Dit is hoe ik ben”, zegt zij over haar sculpturen. Ze wil emotie van mensen uitdrukken. (Zonder precies de reden of de oorzaak te hoeven weten van die emotie.
Bijvoorbeeld van een vrouw die huilt. Het gaat om de kwetsbaarheid die ze toonde.) Omdat gevoelens nauwelijks getoond worden, maar ze er wel zijn en we ze eigenlijk heel graag willen zien, omdat ze ons geruststellen in onze eigen emoties en bevestigen dat anderen hetzelfde zijn zoals wij. Haar beelden geven nooit een momentopname weer, maar zijn een weergave van een persoon met al zijn of haar momenten. Het is altijd een ontmoeting van twee personen. Het zijn mensen die op een niet perfecte manier met hun onvolkomenheden authentiek zijn. Mensen die dicht bij zichzelf kunnen blijven. Zo trekken beeldhouwer en model een tijd lang samen op.
Eén model springt eruit. Het gaat om Coos. Van haar heeft Blokker twee beelden gemaakt met een tijdsverschil van 5 jaar. Het eerste beeld dateert uit 2008. Coos is 92 jaar. Het is een beeld uit de serie Pas de deux. Een oude dame in nachtjapon danst met gesloten ogen. Ze is alleen. In haar hoofd klanken van weleer, in haar armen een verdwenen geliefde. Het beeld toont het gemis, de kwetsbaarheid, maar in dit alles ook een kracht en schoonheid van meer zijn dan alleen gemis, eenzaamheid. Vijf jaar later woont Coos in een verpleeghuis. Ze heeft Alzheimer. Lotta Blokker maakt het beeld in het verpleeghuis, want Coos kan niet meer naar het atelier komen. Het beeld toont Coos als ze wakker wordt uit een nachtmerrie. Angst, leegte. Ze weet niet meer wie ze is, waar ze is. Het beeld geeft het schrijnende weer, maar is tegelijk zo liefdevol, zo vol zorg gemaakt.
Dat is kenmerkend voor de beelden van Blokker. In alle verdriet, eenzaamheid komt een kracht naar boven die juist getoond wordt in die kwetsbaarheid. Het uur van de wolf is voor veel mensen het uur van de ultieme eenzaamheid, maar ook het moment waarop in hospices mensen hun grootste angsten delen met iemand veelal een vrijwilliger die er voor hen is op dat moment. De beelden van Lotta Blokker geven de essentie van eenzaamheid weer en tegelijkertijd ook hoeveel kracht er spreekt als dit gezien wordt door iemand en er een ontmoeting is, een moment van gezien, gehoord, erkend worden.