In gesprek Aansluitend bij het jaarthema ‘ontmoeten’ arrangeren we dit jaar een aantal ontmoetingen tussen jongeren en ouderen. In iedere Kerkklanken plaatsen we een verslag van zo’n ontmoeting onder de titel ‘In gesprek’. Het vijfde gesprek is tussen Clary Schaap (78) en Jan Willem Slaa (33). Ze kijken terug op hun werk als ouderling, Clary destijds in de PGCS, Jan Willem in de Bergsingelkerk in Rotterdam.
Nog maar net binnen, gaat het gesprek over de wedstrijd Ajax Tottenham Hotspur die die avond plaatsvindt. Clary vindt voetbal machtig spannend. Door de afspraak mist ze de eerste helft, maar de tweede helft kijken moet zeker lukken. Haar man Wim voorziet ons van koffie en thee, waarna we van start gaan. Jan Willem vertelt dat hij in Groningen milieuwetenschappen heeft gestudeerd. Jaarlijks ging hij met een jongerenreis naar Taizé. Op één van die reizen ontmoette hij Janneke. Zij woonde praktisch bij hem om de hoek. Jan Willem vond een baan als veiligheidsadviseur bij een raffinaderij in Rotterdam, waar ze in 2015 trouwden. Daar sloten zij zich aan bij de Bergsingelkerk. Ook Clary heeft gestudeerd: theologie in Utrecht. Voor die tijd was dat als jonge vrouw niet vanzelfsprekend. In de collegebanken zat ook Wim, met wie zij trouwde. Hij werd predikant. Dat had zij zelf ook wel willen worden. Maar in die tijd was er voor gehuwde vrouwen geen plaats op de kansel. Ze haalde haar lesbevoegdheid en ging levensbeschouwende vorming geven. De derde gemeente van Wim was Deventer. In de Van Vlotenhof zette Clary het jeugdwerk op. Ook werd ze geestelijk verzorger in verzorgingshuis Bloemendaal.
Hoe kwamen ze in de kerkenraad terecht? Jan Willem: “We woonden nog maar kort in Rotterdam, toen ik gevraagd werd. Ik werd ouderling met een bijzondere opdracht: het beleid. Een bestuurlijke functie ligt mij wel. Dat had ik in mijn studententijd ook gedaan. Later kwam daar het jongerenwerk bij. Mijn ervaringen in Taizé kwamen daarbij goed van pas. Met Pinksteren 2014 werd ik bevestigd. Ik heb bijna vier jaar volgemaakt. In november 2017 verhuisden we naar Deventer. Ik werk nu bij Witteveen & Bos.” Clary vertelt: “Na Deventer is Wim geestelijk verzorger geworden in een instelling in Enschede. Toen hij in 2002 met emeritaat ging zijn we in Colmschate komen wonen. We woonden hier nog maar kort, toen ik gevraagd werd pastoraal ouderling te worden. Ik werkte in het pastoraal team, dat toen juist was opgezet door Joost Molenkamp. Ik verzorgde uitvaarten en deed veel pastoraal werk. Heerlijk was dat. Ik ben tot 2006 ouderling geweest.”
Gevraagd naar haar motivatie, antwoordt Clary: “Eindelijk was ik geen ‘domineesvrouw’ meer. Daarvan heb ik ook wel genoten, maar nu was er ruimte om ambtsdrager te worden. Ik wilde mensen leren kennen. De beste manier daarvoor is iets in de kerk te gaan doen. Maar vooral: ik wilde mijn gaven gebruiken voor anderen, ik wilde met mijn geloof wat doen.” Jan Willem herkent dat: “De Bergsingelkerk was een leuke, aantrekkelijke gemeente, maar met een gat tussen de 60plussers en jonge gezinnen, zeg maar mijn generatie. Ik wilde mijn steentje bijdragen. Betrokken vanuit mijn geloof voelde ik mij verantwoordelijk om het Verhaal door te laten gaan.”
Waar kregen ze energie van, waar liepen ze tegenop? Jan Willem: “Ik kreeg energie van de ontmoetingen, goede gesprekken, geloofsvragen en levensverhalen, en ook van de vergaderingen. Wat daar gebeurt; dat zijn fascinerende processen. Ook de activiteiten die we opzetten gaven me energie. In de multiculturele stad Rotterdam belegden we symposia en debatten, organiseerden we concerten, gemeentedagen en een gespreksgroep met jongvolwassenen. Wat mij frustreerde was dat bestuurlijke vernieuwing niet van de grond kwam, en dat na een vacaturetijd met een interimpredikant de nieuwe predikant niet goed matchte met de gemeente. Uiteindelijk is zij vertrokken.” Clary: “Ik krijg energie van omgaan met mensen, luisteren naar hen, en het besef dat anderen mij verwachten, echt uitzien naar mijn komst. Ook de kerk zelf, de gemeenschap en de vieringen op zondagmorgen geven mij energie. Dat laatste eigenlijk nog steeds in toenemende mate. Maar vergaderen… daar had ik in tegenstelling tot jou een broertje dood aan!”
Hoe was het voor hun partners dat zij tijd in het kerkenwerk staken? Clary: “Wim zei: als je daaraan behoefte hebt, moet je dat doen. Ik steun je in alles.” Jan Willem: “Janneke vond het best dat ik minder avonden thuis was. Alleen toen ik ook in het moderamen (dagelijks bestuur) kwam sputterde ze wat tegen: moet je dat nu ook nog doen? Toen we hierheen verhuisden besloten we voorlopig een jaar niets te doen. Een nieuwe baan, een eerste eigen huis, een kind (Thijmen); dat alles vraagt genoeg aandacht. Maar nu is sinds januari Janneke diaken. Ze heeft het stokje overgenomen.”
Zien ze verschil tussen ‘toen’ en ‘nu’? Clary: “Ik zie minder jonge gezinnen, maar er zijn meer kerkgangers dan toen.” Jan Willem: “De vraag: ‘wat voor kerk wil je over tien jaar zijn’ was in de Bergsingelkerk urgenter dan hier. Ik vind het een verademing dat ik in de Ichtus mensen over de hele breedte zie, van jong tot oud.”
Op de vraag wat het ouderlingschap hen gebracht heeft antwoordt Jan Willem: “Meer kerkelijk inzicht, extra vertrouwen en geloof in het instituut kerk en geloofsverdieping. Ik heb veel geleerd. Ik ben dichter bij de oudere generatie gekomen, mijn beeld over hen is veranderd.” Clary beaamt dit: “Door anderen te ontmoeten heb ik veel nieuwe inzichten gekregen. Het heeft me verrijkt.”
Het wordt tijd het gesprek af te ronden. De tweede helft in de Arena wacht. Mijn laatste vraag gaat over de actuele situatie van onze kerk. We zoeken nieuwe ambtsdragers en mensen die taken op zich willen nemen. Wat zouden jullie hen willen zeggen? Clary: “Een taak in de kerk maakt je rijker. Je kunt je eigen gaven gebruiken. Je kunt het doen in je eigen tempo, het is niet zwaar.” Jan Willem is het daarmee eens: “Je moet even een drempel over. Maar dan biedt het je mooie contacten. Het verdiept je geloof, het verdiept je menselijkheid en je naastenliefde.”
Met een foto bij de klok symbolisch voor het oude en het nieuwe, voor de generaties, besluiten we het gesprek. Beiden vonden het een leuke ontmoeting. “Wie weet krijgt dit nog een vervolg” zegt Jan Willem. In de kerk bij de koffie of waar dan ook. Clary en Jan Willem: bedankt!